شیوع آنفلوآنزای پرنده&zwnjها را چگونه بگذرانیم؟ - آشنایی با استانبول

به گزارش آشنایی با استانبول، سازمان دامپزشکی در روز های ابتدایی آذرماه، مرگ پرندگان مهاجر به دلیل ابتلا به آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان را در تالاب های سه استان مرکزی، اردبیل و مازندران تایید کرد. آنفلوآنزای پرنده ها که در زبان عامیانه به آن (Avian flu or Bird flu) گفته می گردد، اشاره به طیفی از آنفلوآنزا ها دارد که از طریق ویروس های سازگار با پرنده ها ایجاد می شوند.

اعتماد در ادامه نوشت: آنفلوآنزا ها صرفا محدود به یک تیپ خاص نیستند و تحت تیپ هایی دارند که اتفاقا آن تحت تیپ ها گاه بسیار خطرناک ظاهر می شوند. تحت تیپ های مختلفی می توانند باعث آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان شوند و به این دلیل به آن ها فوق حاد گفته می گردد که اغلب تلفات بالایی بدون داشتن علایم زیادی ایجاد نمایند. ذکر این نکته مهم است که آنفلوآنزای فوق حاد تنها محدود به H5N1 نیست و این تحت تیپ خاص موردی بود که از پرنده ها به انسان منتقل شد و اپیدمی خطرناکی را برای انسان ها ایجاد کرد.

به طور ساده اگر بخواهیم بگوییم، آنفلوآنزای فوق حاد یک نوع ویروس آنفلوآنزاست که منجر به عفونت های خیلی حاد و بیماری های تنفسی شدید در پرندگان می گردد، اما در شرایط حاد است که مرگ پرندگان یا حتی تلفات شدید در بعضی جمعیت های آسیب پذیرتر رخ می دهد. علایم این بیماری آن طورکه پیش تر هم اشاره شد، تعیین نیست، اما در خصوص پرندگان آبزی و کنار آبزی علایم می تواند به شکل علایم عصبی بروز کند. بعضی از پرنده ها صرفا ناقل بیماری هستند و علایم در آن ها به هیچ وجه بروز نمی نماید، اما بعضی دیگر به سرعت تلف می شوند و فرصت حتی به مشاهده علایم هم نمی رسد.

پرندگان وحشی آبزی در اصل نقش مخازن گسترده خاموش را برای این ویروس ایفا می نمایند و درست به همین دلیل است که هشدار های سازمان دامپزشکی کل کشور در این زمینه باید جدی تلقی گردد. اما متاسفانه بار ها دیده شده که به رغم هشدار ها بازار های خرید و فروش پرندگان این مهم را نادیده گرفته و همین عدم توجه ها بوده که مشکل را چند برابر نموده.

ایمان معماریان، دامپزشک که مشاور دامپزشکی در امور گربه سانان اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت IUCN و مشاور دامپزشکی سازمان جهانی نجات حیوانات را در کارنامه داشته در این باره می گوید: اولین کار در این زمینه این است که جلوی رفت وآمد ها را به مناطقی مانند تالاب میقان بگیرند و تنها افراد متخصصی که با رعایت نکات بهداشتی برای نمونه گیری یا پایش به منطقه می فرایند، حضور داشته باشند. مشروح این مصاحبه را در ادامه می خوانید.

مهم ترین موضوعی که باید در خصوص آنفلوآنزای فوق حاد پرنده ها مدنظر داشت، چیست؟

زمانی که آنفلوآنزای فوق حاد در منطقه ای شیوع پیدا می نماید، مهم ترین کاری که باید صورت بگیرد این است که رفت وآمد های انسانی محدود گردد. درست است که این سویه آنفلوآنزای فوق حاد که مشاهده شده به انسان منتقل نمی گردد، اما رفت و آمد های انسانی می تواند باعث پخش شدن ویروس به جا های دیگر گردد در نتیجه اولین کار این است که جلوی رفت وآمد ها را به مناطقی مانند تالاب میقان بگیرند و تنها افراد متخصصی که با رعایت نکات بهداشتی برای نمونه گیری یا پایش به منطقه می فرایند، حضور داشته باشند.

صیادی چطور؟

نکته مهم دیگر این است که تحت این شرایط باید برداشت از طبیعت به طور کامل متوقف گردد. شکار، خرید و فروش و حتی جابه جا کردن پرنده ها می تواند باعث تشدید بیماری و انتقال آن به جا های دیگر گردد.

راه حل پیشگیری و ایمنی به چه صورت است؟

این نکته مهم است که امنیت زیستی Biosafety (or) Biosecurity خاصی باید اعمال گردد مخصوصا در مراکز پرورش طیور صنعتی ضرورت این امر بیشتر احساس می گردد. یک نکته فاصله این مراکز با جاده است که باید رعایت می شده، اما متاسفانه در بیشتر مواقع شاهد هستیم که این مساله با رعایت استاندارد ها نبوده. ورود و خروج پرنده های آزاد باید کنترل گردد، جدای از آن ورود و خروج پستانداران کوچک و عظیم جثه باید تحت نظارت باشد تا از انتقال بیماری به فارم های صنعتی هم بتوان جلوگیری کرد.

طیور پرورشی سنتی چطور؟

در خصوص طیور پرورشی سنتی شاید خیلی کنترل امکان پذیر نباشد، بنابراین در نقاطی که حضور دارند، باید به مردم توصیه اکید گردد که در زمان شیوع آنفلوآنزا اجازه خروج پرنده ها از لانه را ندهند، چراکه امکان دارد به نوعی با پرنده های آزاد ارتباط برقرار نمایند و بیماری به سرعت گسترش پیدا کند. البته باز هم تکرار می کنم که انجام این مهم خیلی سخت است و باید توجه داشته باشیم که از این طیور سنتی هم به وفور در کشورمان داریم.

در مجموع رعایت پروتکل ها در زمان شیوع آنفلوآنزای فوق حاد پرنده ها مهم است؟

بله کاملا همین طور است، رعایت پروتکل های امنیت زیستی (biosecurity) بالاخص در استان هایی که با این مشکل درگیر شده اند، بسیار مهم است.

غذارسانی دستی توسط عوامل انسانی به هیچ عنوان نباید انجام گردد، چراکه کلونی های غیرطبیعی ایجاد می نماید و اگر در شرایط عادی بنا باشد که یک دسته 100 تایی تلف گردد، در صورت حضور کلونی غیرطبیعی می تواند 1000 یا بعضا حتی 10 هزار پرنده تلف شوند. علاوه بر آن غذارسانی سیستم ایمنی پرنده ها را تضعیف می نماید و به تبع آن مسائل دیگری هم برای پرنده ها ایجاد می گردد. فراموش نکنیم که در صورت غذادهی و شکل گیری کلونی های غیرطبیعی انتقال بیماری آنفلوآنزای فوق حاد به پرنده ها خیلی خیلی آسان تر خواهد شد.

در کنار این موارد برداشت از طبیعت و صید پرنده هم تحت هر عنوانی باید کاملا متوقف گردد. هر گونه خرید و فروش یا جابه جایی پرنده در این شرایط به دلیل احتمال گسترش بیماری می تواند صدماتی به بار بیاورد که چه از نظر مالی و چه از نظر زیست محیطی به معنای واقعی کلمه جدی هستند.